سوئیچهای شبکه دارای انواع مختلفی هستند که هر کدام کارایی و کاربرد خاصی میتواند باشد.
انواع سوئیچ شبکه از نظر سخت افزاری
دسته اول سوئیچها از نظر ویژگیهای سخت افزاری به 5 مدل fixed، ماژولار، Stackable ،POE و فیبر نوری تقسیم میشوند. هر کدام از این مدلها دارای یک سری ویژگی هستند که آنها را در ادامه بررسی مینماییم:
مدل Fixed
سوئیچ fixed به عنوان پرطرفدارترین مدل شناخته میشود، زیرا دارای قابلیتهای گوناگونی است. مثلا از آن هم به عنوان Switch مدیریتی و هم غیر مدیریتی میتوان استفاده کرد. همچنین برای تمام شبکه های خانگی، سازمانی، بانکی، اداری و استارتاپها قابل استفاده است.
تعداد پورتهای این دستگاه ثابت بوده و در بازار به صورت 8 پورت، 16 پورت، 24 پورت و … وجود دارد. معمولا پورتها از نظر سرعت و اتصال به انواع مختلفی دستهبندی میشوند. سرعت 1Gbps حداقل سرعت این مدل بوده و تا سرعت 10Gbps و 40Gbps نیز موجود است؛ برای اتصال نیز میتوان از فیبر نوری استفاده کرد.
مدل ماژولار – Modular
کارایی مدل ماژولار از مدل fixed بسیار بیشتر است، چون با اضافه کردن ماژول بر روی کیس میتوان تعداد پورتهای آن را افزایش داد. این کار سبب ارتقا و توسعه دستگاه شده و بهرهوری آن را افزایش میدهد.
به طور کلی سوئیچهای ماژولار در کیسهای بزرگ قرار میگیرند و به منظور کاهش دما آنها چند فن نیز در آن جایگذاری میشود. با اضافه کردن ماژول میتوان تعداد پورت و کاربران را نیز افزایش داد، به همین دلیل از آن در شبکههای بزرگ مانند دیتاسنترها و شبکههای سازمانی بزرگ استفاده میشود. مدل Modular به دلیل قابلیت افزایش پورت، قیمت بالاتری نسبت به مدل fixed دارد.
مدل Stackable
در این مدل، چندین سوئیچ fixed یا Modular از طریق کابلی به نام Stack به یکدیگر متصل شدهاند و در یک گروه قرار میگیرند. اندازه کابل stack حدود 5 متر بوده، به همین دلیل فاصله سوئیچها با دیگر اجزا شبکه، نباید بیشتر از 3 یا 4 متر باشد.
ظرفیت، نوع مدیریت، تنظیمات و IP Address اتصال این گروه از سوئیچها به صورت یکپارچه بوده و در واقع به صورت یک دستگاه واحد هستند. در صورت استفاده از این سیستم یکپارچه میتوان پهنای باند را افزایش داد، به راحتی آن را مدیریت کرد، ظرفیت پورتها را بالا برد و در شبکه یک کابل کشی منظم داشت.
مدل PoE
عبارت PoE مخفف Power-over-Ethernet بوده و به معنای انتقال برق به کمک کابل اترنت است. منظور از سوئیچ PoE، سوئیچی بوده که فناوری POE در آن به کار برده شده و فرایند انتقال توان الکتریکی به وسیله کابل اترنت انجام میشود.
با استفاده از این مدل نیازی به پریزهای برق اضافی نیست، به همین دلیل این مدل بیشتر مناسب محیطهایی است که در آن محدودیت پریز برق وجود دارد، زیرا کابل اترنت هم برق و هم شبکه را پوشش میدهد. انعطافپذیری بالا، استفاده آسان و هزینه مناسب سه ویژگی مهم این مدل به حساب میآید. تعداد پورتهای مدل POE معمولا 8, 12, 24 و 48 است.
مدل فیبر نوری
اکثر سوئیچهای مورد استفاده در شبکه به وسیله پورت RJ45 یا کابل اترنت معمولی مانند Cat 5 و Cat 6 و Cat 7 به تجهیزات دیگر متصل میگردند. در صورتی که برای برقراری اتصال تجهیزات شبکه که به صورت فاصلهدار از هم قرار دارند، باید از کابل فیبر نوری استفاده کرد.
این مدل دارای پورت فیبر نوری بوده و تعداد پورتهای سوییچ شبکه فیبر نوری معمولا 5، 8، 12، 24، 3، 48 و 54 پورت است. از این مدل معمولا در ساختمانهایی که با فاصله زیاد از هم قرار دارند استفاده میشود.
انواع سوئیچ شبکه از نظر نرم افزاری
معیار دیگری که در دستهبندی switch لحاظ میشود، خاصیتهای نرم افزاری آنها است. سوئیچها از نظر ویژگیهای نرم افزار به 5 مدل غیر مدیریتی، مدیریتی، هوشمند، لایه 3 و دیتاسنتر تقسیم میشوند.
مدل غیر مدیریتی – Unmanaged
نوعی سخت افزار شبکه بوده که کار اصلی آن برقراری ارتباط میان دستگاههای مختلف در یک شبکه محلی مثل شبکههای خانگی یا شرکتی است. به طور کلی برای ایجاد شبکه، در اکثر شرکتهای کوچک از این مدل استفاده میشود، زیرا برای راه اندازی به فرایندهای پیچیدهای نیاز ندارد. معمولا برای برقراری ارتباط میان کامپیوتر، پرینتر تحت شبکه و روتر وای فای از این مدل switch استفاده میشود، چون برای این ارتباط فقط به یک کابل نیاز است.
اتصال و برقراری ارتباط خودکار میان دستگاههای اترنت مهمترین وظیفه Switch غیر مدیریتی است. با استفاده از این دستگاه، هیچ گونه تغییری نمیتوان در شبکه ایجاد کرد، چون دقیقا مطابق برنامهریزی شرکت سازنده عمل میکند.
مدل مدیریتی – Managed
این مدل دارای قابلیتهایی همچون مديريت سرعت و ظرفیت پورتها، کنترل نرخ ترافیک، جلوگیری از ارسال دادههای معیوب و ترکیب چند پورت است. به همین دلیل در شبکههایی که به پهنای باند زیاد و کنترل شده نیاز است، از Switch مدیریتی استفاده میشود.
برای کنترل بیشتر شبکههای بزرگ، به دستگاهی احتیاج است که بتوان آن را برنامهریزی و مدیریت کرد. مثلا باید در سخت افزار یک سیستم عامل به کار رفته باشد تا بتواند دستورات لازم را اجرا نماید. معمولا در شبکههایی که تعداد کاربر زیادی دارند، از مدل مدیریتی استفاده میشود. جنس بدنه این مدل معمولا فلزی بوده و تعداد پورتهای آن بیش از 16 عدد است.
مدل هوشمند یا Smart Switch
در واقع مدل هوشمند ترکیبی از نوع مدیریتی و غیرمدیریتی است و از آن برای تشکیل شبکههای فعال مثل کنترل ترافیک، آدرس دهی IP، عیب یابی، محدود کردن لینک و مدیریت دسترسیها استفاده میشود. معمولا این دستگاهها تحت وب هستند و از راه دور امکان کنترل آنها وجود دارد.
به دلیل رابط کاربری سادهای که دارند، میتوان به تمامی ویژگیهای پایه یک Switch مدیریتی، مثل IPSv6 ،LACP VLAN ،QoS، پروتکل IGMP، کنترل پهنای باند بر روی هر پورت و VLAN خصوصی دسترسی داشت.
مدل لایه 3
به طور خلاصه باید گفت که سوییچ لایه 3 ترکیبی از سوئیچ و روتر بوده و کار اصلی آن برقراری ارتباط میان تجهیزات شبکه است. این دستگاه میتواند به طور هوشمند IP ها را مسیریابی کرده و با توجه به آدرس فرستنده و گیرنده دیتا، در مورد مسیر انتقال تصمیم بگیرد.
استفاده از این مدل Switch، مزیتهایی همچون پشتیبانی از مسیریابی بین VLANها، کاهش حجم ترافیک، کاهش زمان تاخیر، ساده کردن فرایند پیکربندی و… را به دنبال دارد.
مدل دیتاسنتر
این مدل از سوئیچها دارای خواصی همچون کارایی بیشتر، سرعت بالا، ظرفیت بالاتر پورت، امنیت و… هستند. با استفاده از این مدل Switch، فضای گستردهای برای پردازش دادهها و پهنای باند بیشتری وجود دارد.
به همین دلیل از آنها در سازمانهای بزرگ استفاده میشود. با استفاده از این سخت افزار، کلیه نرم افزارهای کاربردی با سرعت بروزرسانی میشوند و اطلاعات سازمان امنیت بیشتری دارند.