سیستم اعلان حریق نیز از چند قطعه مختلف تشکیل شده و عملکرد صحیح آن وابسته به همین قطعات است. اجزای سیستم اعلام حریق (Fire alarm system components) شامل بخش های مختلفی است که در این مقاله آلتون نتورک تمام این مباحث را به شما توضیح داده است. به عبارتی یک سیستم هشدار حریق زمانی می‌تواند کار خود را به درستی انجام دهد، که در قطعات به کار رفته در آن نقصی وجود نداشته باشد. اصلی‌ترین قطعات این سیستم عبارت است از:
- کنترل پنل: مرکز یا قلب سیستم اعلان حریق بوده و حفظ یکپارچگی، کنترل و نظارت بر اطلاعات ورودی و خروجی از جمله وظایف این قسمت است.
- منبع تغذیه اصلی: همانطور که از نام آن مشخص است وظیفه تامین انرژی مورد نیاز دستگاه را از طریق برق شهری بر عهده دارد.
- منبع تغذیه ثانویه: در زمان قطع شدن جریان برق یا ایجاد اختلال در آن، به وسیله باتری یا ژنراتور؛ برق مورد نیاز دستگاه را تامین می‌کند.
- دستگاه‌های شروع کننده: این بخش نیز خود از چندین قطعه مختلف که شامل شستی اعلام حریق، دتکتور دودی، دتکتور حرارتی، دتکتور گازی، دتکتور شعله و دتکتور ترکیبی است.
- دستگاه‌های هشداردهنده: لامپ چشمک زن، انواع آژیرسیستم اعلام حریق، زنگ، بلندگو و یا هر وسیله دیگری که به افراد بتواند هشدار دهد را شامل می‌شود.
- رابط‌های ایمنی: این قطعه در مدل‌های پیشرفته سیستم‌های اعلام حریق وجود دارد و کارهایی نظیر باز کردن درب‌های اضطراری یا قطع برق ساختمان را می‌تواند انجام دهد.
سیستم اعلان حریق چه اجزایی دارد؟
علاوه بر تجهیزاتی که برای ارتباط سیستم با دیگر تجهیزات به کار گرفته می‌شود، به طور کلی هر یک از سیستم‌های حریق از اجزاء زیر تشکیل شده‌اند:
- مرکز کنترل سیستم اعلام حریق: این مرکز وظیفه کنترل ورودی‌ها و خروجی‌ها را بر عهده دارد.
- تحهیزات ورودی: از جمله تجهیزات ورودی می‌توان به انواع دتکتورهای دود، شعله، حرارت، گاز، شستی اعلان حریق و… اشاره داشت.
- منبع تغذیه: منبع تغذیه وظیفه فراهم آوردن انرژی الکتریکی سیستم در طول دوره فعالیتش را بر عهده دارد.
- تجهیزات هشداردهنده: از جمله تجهیزات هشداردهنده می‌توان به فلاشر و آژیر اعلام حریق اشاره داشت.
آشکارسازهای اعلان حریق
در سیستم‌های اعلام حریق از تجهیزات و دتکتورهای زیادی برای تشخیص دود، مونوکسید کربن، و یا حرارت استفاده می‌شود که هر یک وظایف مخصوص به خود را دارند. این دتکتورها می‌توانند در کنار یکدیگر مجموعه کاملی برای فراهم آوردن ایمنی و امنیت ساختمان ارائه کنند. از جمله تجهیزات و آشکارسازهای به کار رفته در این سیستم‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- آشکارساز دود
- آشکارساز حرارت
- آشکارساز ترکیبی دود و حرارت
- آشکارساز مونوکسید کربن
- هشداردهنده‌های صوتی و نوری
- شاسی دستی
- کنترلر صدای هشداردهنده صوتی
- انواع ورودی و خروجی
لازم به ذکر است که هر یک از این تجهیزات شرایط خاص خود را برای استفاده دارند و می‌توانند در قیمت نهایی سیستم آشکارساز حریق تاثیرگذار باشند. در ادامه به بررسی بیش‌تر برخی از این موارد خواهیم پرداخت:
آشکارساز منوکسید کربن
این آشکارسازها همانطور که از نامشان پیداست جهت اندازه‌گیری میزان منوکسید کربن موجود در هوا به کار گرفته می‌شوند. همانطور که می‌دانید گاز منوکسید کربن بدون بو و بدون رنگ است و به همین دلیل هم تشخیص آن برای انسان مشکل و حتی غیرممکن است. از این رو وجود این تجهیز در سیستم‌های آشکارساز حریق در ساختمان‌های مسکونی و تجاری اهمیت بسیار زیادی دارد. به طو کلی مهم‌ترین هدف از طراحی، تولید، و عرضه این نوع آشکارساز جلوگیری از گازگرفتگی است و ممکن است در بسیاری از موارد هشدار آن بدون ایجاد حریق باشد. البته این آشکارساز به ال ای دی‌های هشداردهنده هم مجهز می‌باشد.
آشکارساز دود
این تجهیز قادر است میزان غلظت دود را اندازه‌گیری کرده و اطلاعات مربوط به آن را به کنترل پنل ارسال کند. این دتکتورها ساختاری متشکل از سنسورهای IR، حسگر قابل تنظیم میزان حساسیت دود، ال ای دی‌های هشداردهنده، و… هستند. سنسورهای ir که به سنسورهای مادون قرمز نیز معروف هستند کاربردهای بسیاری در زمینه‌های هوشمندسازی و اتوماسیون صنعتی دارند. این سنسورها دارای یک گیرنده و فرستنده هستند که قادر است بر اساس سیگنال دریافتی میزان غلظت دود را تخمین زده و اعلام کند. البته توجه داشته باشید که مقدار خروجی این سنسور که برای ما اهمیت دارد توسط سیستم کنترل پنل تنظیم خواهد شد.
آشکارساز دود و حرارت
آشکارسازهای ترکیبی دود و حرارت قادرند میزان غلظت دود و دمای محیطی که در آن قرار گرفته‌اند را اندازه‌گیری کنند. علاوه بر این آشکارساز ترکیبی می‌تواند علاوه بر هشدار، اطلاعات دریافتی از محیط را برای کنترل پنل نیز ارسال کند. در برخی از سیستم‌های اعلان حریق شما می‌توانید میزان حساسیت آشکارساز را را تعیین کرده و یا حتی کارکر آن را بر اساس تنها یکی از موارد تنظیم کنید. معمولاً این دتکتورها یک ال ای دی برای نمایش وضعیت هشدار دارند که می‌توانند به هنگام هشدار تغییر رنگ داده و یا به حالت چشمک‌زن درآیند.
هشدار دهنده‌های نوری و صوتی
سیستم هشداردهنده باید وضعیت خطری را که توسط آشکارسازها به کنترل پنل فرستاده شده است را اعلام کند. این قسمت نیز همانند دیگر اجزا در یک لوپ یا همان حلقه قرار می‌گیرد. علاوه بر تمام اجزای نام برده شده شما می‌توانید به دلیل خاصیتی که در اکثر ساختارهای شبکه‌ای وجود دارد اجزایی را در صورت نیاز به سامانه اعلان حریق اضافه کنید. به طور مثال آژیر فلاشر می‌تواند همزمان هم به صورت دیداری و هم شنیداری هشدار دهد.
شاسی دستی
شاسی دستی معمولاً برای سیستم‌های آدرس‌پذیر مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر سنسورها در محل حریق نباشند و یا نتوانند دود و حرارت را به درستی تشخیص دهند، کاربر می‌تواند شخصا از این شاسی به صورت دستی استفاده کرده و سیستم را فعال کند تا مجموعه شروع به هشدار کند. شاسی دستی دستور را به صورت مستقیم به کنترل پنل ارسال می‌کند. این قطعه دارای ال ای دی هشداردهنده نیز می‌باشد.