برخی از شرکت‌های فروشنده تجهیزات، بدون در نظر گرفتن نیاز مشتری، به منظور سود بیشتر، تمامی قسمت‌های خانه را هوشمند سازی می‌کنند. مثلا شاید یک خانه، به سیستم آبیاری هوشمند نیازی نداشته باشد و ساکنین علاقه دارند که به صورت دستی، گیاهان را آبیاری نمایند. به همین دلیل در ابتدا بهتر است با امکاناتی که یک خانه هوشمند دارد آشنا شویم، تا شما بتوانید با توجه به نیاز خود آن‌ها را انتخاب نمایید. چون عدم شناخت و آشنایی شما، سبب هدر رفت هزینه می‌شود. حالت کلی مهم‌ترین امکانات یک خانه هوشمند عبارت است از:
- سیستم آبیاری هوشمند: در این نوع از سیستم، شیرهای آب دارای ماژول‌های عملگر خاصی هستند، که از راه دور امکان باز و بسته کردن آن‌ها وجود دارد.
- سیستم امنیتی هوشمند: سیستم امنیتی شامل دوربین‌های مداربسته و درب‌های هوشمند می‌شود. دوربین‌ها معمولا تصاویر با بالاترین کیفیت ممکن ضبط و آرشیو می‌کنند، درب‌های هوشمند نیز با استفاده از رمز و ویژگی بیومتریک (اثر انگشت، چهره، قرنیه چشم و…) نیز باز می‌شوند.
- سیستم سرمایشی و گرمایشی هوشمند: با استفاده از یک ترموستات هوشمند، لوازم گرمایشی یا سرمایشی به شکل خودکار، با توجه به شرایط محیط روشن یا خاموش می‌شوند. همچنین از راه دور و به کمک اپلیکیشن‌های مخصوص قابل کنترل هستند.
- سیستم روشنایی و نورپردازی هوشمند: به کمک این سیستم می‌توان کلیه لوازم روشنایی منزل را به کمک ریموت کنترل خاموش یا روشن کرد. علاوه بر آن‌ها را طوری تنظیم کرد که با تاریک شدن هوا روشن و با روشن شدن آن خاموش شوند.
- سیستم کنترل لوازم الکترونیکی هوشمند: امکان کنترل ماشین لباسشویی، ظرفشویی، ماکروفر و … نیز از طریق سنسورهای خاص و هوشمند وجود دارد. البته باید وسیله برقی نیز امکان اتصال و برقراری ارتباط با کنتر‌گرهای هوشمند را داشته باشد.
- سیستم کنترل شیرهای اصلی آب و گاز و کنتور برق: همچون سیستم آبیاری بوده و شیر آب یا کلید برق مجهز به ماژول‌های عملگر خاصی بوده و امکان باز و بسته کردن شیر یا کلید برق از راه دور وجود دارد.
بخش‌های مختلف خانه هوشمند
واضح است که برای هوشمند شدن یک خانه باید اجزا و قطعات مختلفی کنار هم قرار گرفته و با یکدیگر کار کنند. این بخش‌ها باید قادر باشند با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و به خوبی با هم کار کنند تا خانه هوشمند هم از عملکرد مناسبی برخوردار باشد. از جمله قسمت‌های مختلف خانه هوشمند می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
کنترل‌کننده مرکزی
کنترل‌کننده مرکزی را می‌توان قلب خانه هوشمند دانست. تمام اجزای موجود در خانه از طریق کنترل‌کننده مرکزی با یکدیگر در ارتباط هستند. کنترل‌کننده مرکزی تمام فرمان‌ها و پیام‌های لازم را به لوازم مختلف خانه ارسال می‌کند. این قطعه را می‌توان مانند بازیکن خط حمله دانست که اطلاعات لازم را از تمام وسایل موجود در خانه دریافت کرده و همه چیز را کنترل می‌کند. از این رو بدون وجود چنین قطعه‌ای عملکرد مناسب در خانه هوشمند به هیچ وجه قابل رضایت نخواهد بود.
پروتکل‌های ارتباطی
همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم برای آنکه خانه هوشمند از عملکرد مناسبی برخوردار باشد بخش‌های مختلف باید قادر به برقراری ارتباط با یکدیگر باشند. برای آنکه بخش‌های مختلف بتوانند با هم و با کنترل‌کننده مرکزی ارتباط برقرار کنند باید از راه ارتباطی تعریف‌شده و مشخصی استفاده کنند. در این زمان است که کارکرد و اهمیت پروتکل‌های ارتباطی مشخص می‌شود. پروتکل ارتباطی به مسیری قابل قبول و استاندارد برای تمام بخش‌های سیستم گفته می‌شود که بتوانند اطلاعات لازم را میان خود رد و بدل کنند. این مسیرهای ارتباطی ممکن است هم به صورت بی‌سیم و هم به صورت باسیم باشند.
رابط‌های کاربری
همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم یکی از قابلیت‌های خانه هوشمند امکان کنترل لوازم آن از راه دور و توسط کاربر است. برای این کار به ابزارهای مخصوصی نیاز است که به آن‌ها رابط‌های کاربری گفته می‌شود. رابط‌های کاربری ابزارهایی هستند که اعضای ساکن در خانواده هوشمند می‌توانند با استفاده از آن‌ها با خانه و وسایل درون آن ارتباط برقرار کنند. رابط‌های کاربری ممکن است یک ریموت کنترل هوشمند، کلید هوشمند، صفحه‌ای لمسی، و یا حتی تبلت و تلفن همراهی باشند که همگان از آن‌ها استفاده می‌کنند. با استفاده از رابط‌های کاربری شما می‌توانید به راحتی با خانه هوشمند خود ارتباط برقرار کرده و فرامین لازم را به آن بدهید.
سنسورها
سنسورها از دیگر قطعات بسیار مهم و لازم در خانه‌های هوشمند هستند که می‌توانند از وضعیت‌های مختلف خانه مانند دما، رطوبت، نور، و یا حتی وجود دود گزارش تهیه کرده و آن‌ها را با استفاده از پروتکل‌های ارتباطی به کنترل‌کننده مرکزی ارسال کنند تا سناریوهای از پیش تعیین شده اجرا شوند به طور مثال ممکن است طبق برنامه‌ریزی‌های از پیش تعیین شده به هنگام افزایش دما تا اندازه‌ای مشخص، سیستم سرمایشی خود به خود شروع به کار کند.
عملگرها
از جمله قابلیت‌های بسیار جذابی که می‌توانید در بسیاری از خانه‌های هوشمند مشاهده کنید حرکت پرده‌ها، روشن یا خاموش شدن پمپ تصفیه استخر، و یا باز و بسته شدن درب پارکینگ است. اما چه ابزاری می‌تواند به این قطعات امکان حرکت یا روشن و خاموش شدن را بدهد؟ عملگرها از جمله اجزای خانه‌های هوشمند هستند که چنین وظیفه‌ای را بر عهده دارند. عملگرها به زبان ساده حرکت‌دهنده‌هایی هستند که قادرند فرامین ارسال شده را به اجرا درآورند. عملگرها به سیگنال کنترل و منابع انرژی نیاز دارند. سیگنال کنترل ممکن است جریان یا ولتاژ الکتریکی، فشار پنوماتیک یا هیدرولیک، و یا حتی نیروی انسانی باشد.
تکنولوژی‌های جذاب خانه هوشمند
حال بهتر است برخی از امکانات و تکنولوژی‌هایی که در خانه‌های هوشمند مورد استفاده قرار می‌گیرند را بررسی کنیم:
- سیستم روشنایی هوشمند: سیستم‌های روشنایی هوشمند می‌توانند توسط کاربران از راه دور تنظیم شده و خاموش یا روشن شوند. علاوه بر این برخی از این سیستم‌ها قادرند حضور افراد خانواده در اتاق‌ها را تشخیص داده و بر اساس آن نور را به میزان لازم تنظیم کنند.
- ترموستات هوشمند: با استفاده از ترموستات هوشمند می‌توانید دمای خانه را از راه دور کنترل کنید. نکته‌ی جالبی که در مورد این ترموستات‌ها وجود دارد این است که قادرند سرمایی یا گرمایی بودن اعضای خانواده را خاطر سپرده و بر اساس آن دمای محیط را تنظیم کنند.
- قفل هوشمند: قفل‌های هوشمند قادرند به صورت اتوماتیک درب‌ها را باز یا بسته کنند. علاوه بر این با استفاده از این ابزار شما قادر خواهید بود که درب را از راه دور نیز باز یا بسته کنید. علاوه بر این قفل‌های هوشمند مجهز به سنسورهای تشخیص هویت و صفحه ورود پسوورد هستند.
- دوربین امنیتی هوشمند: با استفاده از دوربین‌های امنیتی خوشمند قادر خواهید بود خانه را از راه دور هم نظارت کنید.
- پرده‌های هوشمند: پرده‌های هوشمند می‌توانند بدون دخالت نیروی انسانی و تنها با دریافت فرامین از راه دور باز یا بسته شوند. این پنجره‌ها را می‌توانید به اندازه دلخواه نیز باز و بسته کنید.
- اهرم شیر گاز هوشمند: از دیگر تکنولوژی‌های جذاب خانه‌های هوشمند اهرم گاز هوشمند است که قابلیت کنترل از راه دور را نیز داشته و می‌تواند بر اساس فرامین شما باز یا بسته شود.
- سنسور نشت آب هوشمند: سنسور نشت آب قادر است روشن بودن شیرهای آب را بررسی کرده و در صورت نیاز آن‌ها را ببندد.
- آبیاری گیاهان هوشمند: با سیستم آبیاری هوشمند گیاهان شما حتی در زمانی که در خانه حضور ندارید هم شاداب و سرحال خواهند بود. شما می‌توانید این سیستم را بر اساس ساعت و ایام هفته نیز برنامه‌ریزی کنید.