راهنمای خرید زعفران موضوعی است که بسیاری از مردم به دنبال آن هستند تا بتوانند زعفران اصلی و باکیفیت را خریداری کنند. زعفران از دیرباز نقش مهمی در سفره ما ایرانیان داشته و به شیوه‌های گوناگون آن را مصرف می‌کنیم. از زعفران در تهیه انواع برنج، خورش، کیک، شربت، بستنی، چای و غیره استفاده می‌شود. زعفران علاوه بر کاربردهای فراوان غذایی، بسیار مفید بوده و سرشار از آنتی‌اکسیدان است. حتی در تهیه رنگ یا عطر نیز می‌توان از زعفران استفاده کرد. ایران یکی از مهم‌ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان زعفران است و زعفران با کیفیت ایرانی، بخش بزرگی از بازار زعفران دنیا را تأمین می‌کند. برداشت زعفران، با سختی‌های فراوانی همراه است و به همین دلیل نسبت به سایر ادویه‌جات گران‌تر است. ویژگی‌های منحصر بفرد زعفران و همچنین گران بودن آن باعث شده تا به آن لقب طلای سرخ را بدهند. در ادامه این مطلب، نکات مهمی را به عنوان راهنمای خرید زعفران اعلا برای شما گردآوردی کرده‌ایم.
زعفران چیست
قبل از پرداختن به راهنمای خرید زعفران، با خود این ادویه و نحوه تهیه آن آشنا می‌شویم. زعفران در واقع یک گیاه است. پس از کاشت پیاز زعفران، ساقه و گل‌های زیبای بنفش یا ارغوانی آن رشد می‌کنند. سپس رشته‌های کلاله گل زعفران که به رنگ زرشکی یا قرمز است، جدا و خشک می‌شوند و در نهایت ادویه‌ای که ما در غذاهای خود از آن استفاده می‌کنیم، به دست می‌آید.
فرآیند کاشت و برداشت زعفران بسیار زمان‌بر و سخت است. برای این که بتوان مقادیر کافی از ادویه زعفران را تهیه کرد، باید چند صد هزار گل زعفران را با دقت و به وسیله دست، برداشت کرد. سختی برداشت زعفران، باعث شده تا قیمت آن بسیار گران باشد.
زعفران در نقاط مختلف آسیا، آفریقا و حتی اروپا کشت می‌شود. اما مهم‌ترین تأمین‌کننده زعفران دنیا، ایران است و قدمت کاشت و استفاده از زعفران در ایران به سه هزار سال پیش می‌رسد. مهم‌ترین نکته‌ای که در زعفران‌های بسته بندی شده باید توجه داشت، نوع پاکت زعفران است.
در واقع این ایرانیان بودند که زعفران را به رومی‌ها، یونانی‌ها و اعراب شناساندند. اما زعفران انواعی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد، با ما در فروشگاه آلتون همراه باشید.
انواع زعفران
در ابتدای راهنمای خرید به صورت آنلاین زعفران اعلا، انواع زعفران را معرفی می‌کنیم تا بتوانید زعفران موردنیاز خود را به راحتی تهیه کنید. انواع مختلفی از زعفران وجود دارد. در واقع از بخش‌های مختلف کلاله گل زعفران، انواع مختلفی از زعفران تهیه می‌شود.
مهم‌ترین انواع زعفران موجود در بازار عبارت‌اند از:
- زعفران نگین
- زعفران سرگل
- زعفران دسته (دختر پیچ)
- زعفران سفید
- زعفران پوشال
در واقع بسته به این که از کدام قسمت کلاله گل زعفران استفاده شود، نوع ادویه به دست آمده متفاوت خواهد بود. کلاله همان رشته‌ای از گل زعفران است که با خشک کردن آن، ادویه زعفران به دست می‌آید. در ادامه به ویژگی‌های انواع زعفران و کاربرد آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
زعفران نگین
زعفران نگین یا نگینی، یکی از زیباترین و خوش‌عطرترین انواع زعفران است. زعفران نگین از قسمت‌های کاملاً قرمز کلاله گل زعفران تهیه می‌شود. مهم‌ترین نکته‌ای که می‌تواند به عنوان راهنمای خرید زعفران نگین در نظر گرفته شود، عدم مشاهده هیچگونه فرخوردگی یا شکستگی در رشته‌ها یا مشاهده بسیار کم فرخوردگی یا شکستگی است. همچنین تکه‌های به هم چسبیده را در زعفران نگین مشاهده نخواهید کرد. در زعفران نگینی، سه شاخه کلاله به صورت کامل از یکدیگر جدا شده‌اند.
زعفران نگین، فاخرترین و گران‌ترین نوع زعفران است. زعفران نگین انواع مختلفی دارد. اگر انتهای رشته زعفران مقداری زرد یا نارنجی باشد، به آن شبه نگین می‌گویند. همچنین اگر رشته‌های زعفران نگین، کاملاً درشت و صاف و ضخیم باشند، به آن زعفران سوپر نگین گفته می‌شود. از زعفران نگین به عنوان رنگ‌دهنده طبیعی، طعم‌دهنده در غذا و شربت، تزئیین برنج و خورش، تهیه کیک و طعم‌دهنده چای استفاده می‌شود. با توجه به این که زعفران نگینی رشته‌های پررنگی دارد، بهترین نوع زعفران برای تهیه رنگ محسوب می‌شود.
زعفران سرگل
یکی از کاربردی‌ترین انواع زعفران، زعفران سرگل است. به این زعفران، زغفران ممتاز، سرقلم یا سر ریشه هم گفته می‌شود. علت نام‌گذاری این نوع از زعفران به سرگل این است که این زعفران را از بخش ابتدای کلاله که به آن سرگل یا سرقلم می‌گویند، تهیه می‌کنند. زعفران سرگل و نگینی بسیار شبیه به هم هستند و این شباهت، کار شما را در تشخیص آن‌ها از یکدیگر سخت می‌کند. اما باید بدانید که تفاوت زعفران نگین با سرگل، در طول و ضخامت رشته‌ها مشاهده می‌شود و رشته‌های زعفران سرگل، ضخامت و طول کمتری دارد. این نوع از زعفران نسبت به سایر انواع، دارای رشته‌های خرد شده و شکسته بیشتری است.
زعفران سرگل، مقرون به صرفه‌ترین و پرکاربردترین زعفران موجود در بازار است و بیشتر برندهای زعفران، این نوع از زعفران را به مشتریان خود ارائه می‌دهند. بنابراین برای مصارف خانگی و آشپزی، بهتر است زعفران سرگل را انتخاب کنید.
زعفران دسته (دخترپیچ)
نام‌گذاری زعفران دسته یا دخترپیچ، داستان جالبی دارد و به محول شدن وظیفه برداشت و دسته‌بندی رشته‌های کامل زعفران به دختران بازمی‌گردد. این زعفران، شامل رشته کامل کلاله گل زعفران است و هیچ بخشی از کلاله از آن جدا نشده است. بنابراین مشاهده رشته کامل، مهم‌ترین راهنمای خرید زعفران دخترپیچ است.
زعفران دسته، کامل‌ترین نوع زعفران است و تمامی خواص انواع زعفران را می‌توان در آن مشاهده کرد. از آنجایی که هیچ بخشی از رشته کلاله در زعفران دخترپیچ جدا نمی‌شود و تهیه آن به دقت کمتری نیاز دارد، قیمت این نوع از زعفران نیز نسبت به سایر انواع زعفران کمتر است.
زعفران دسته را می‌توانید با نام زعفران رشته کامل نیز در بازار پیدا کنید. این نوع از زعفران به دلیل وجود ریشه کلاله (یا همان خامه)، قابلیت عطردهی بالایی دارد، اما در عین قابلیت رنگ‌دهی آن کمتر است. زعفران رشته کامل، خواص درمانی مهمی دارد، از جمله:
- سرشار از آنتی اکسیدان
- پیشگیری از زوال عقل
- کمک به هضم غذا
- کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی
- افزایش انرژی
- جلوگیری از غلظت خون
- تقویت سیستم ایمنی
زعفران سفید
اگر زعفران از قسمت سفید رنگ یا همان ریشه کلاله که متصل به سرگل است تهیه شده باشد، به آن زعفران سفید می‌گویند. همانطور که از نام آن پیداست، مهم‌ترین راهنمای خرید زعفران سفید، رنگ آن است. خواص زعفران سفید، مانند سایر انواع زعفران است، اما با این تفاوت که عامل ایجادکننده رنگ در آن وجود ندارد، در نتیجه نمی‌توان از آن برای تزیین یا ساخت رنگ استفاده کرد. از مهم‌ترین ویژگی‌های زعفران سفید، داشتن خواص دارویی است و عملکرد کبد و حافظه را بهبود می‌بخشد. همچنین می‌توان از آن برای طعم‌دهی در غذاها، سوپ‌ها، شیرینی‌ها و غیره استفاده کرد.
زعفران پوشال
کلاله زعفران، دارای بخشی است که رنگ آن قرمز نیست و متمایل به قرمز یا نارنجی است. به این قسمت از کلاله، پوشال گفته می‌شود. انواع مختلفی از زعفران پوشال وجود دارد از جمله:
زعفران پوشال قلمدار
دارای کلاله‌های ضخیم و فرخوردگی کم، با قدرت رنگ‌دهی بالا، مناسب برای استفاده در رستوران‌ها و شیرینی‌پزی‌ها.
زعفران پوشال معمولی
دارای ضخامت کمتر نسبت به پوشال قلمدار، با قدرت عطردهی بیشتر. مناسب برای استفاده در صنایع غذایی و استفاده‌های دارویی.
زعفران پوشال ضعیف
دارای رشته‌های نازک و شکننده و بسیار ارزان‌تر نسبت به سایر انواع زعفران.
زعفران پوشال
نسبت به زعفران سرگل ارزان‌تر است و به همین دلیل بسیاری از صنایع، رستوران‌ها و شیرینی‌پزی که با تولید غذا در حجم بالا سروکار دارند، از زعفران پوشال استفاده می‌کنند.
نکات خرید زعفران اعلا
علاوه بر آشنایی با انواع زعفران، باید نکات دیگری را نیز مدنظر قرار دهید که آن‌ها در ادامه راهنمای خرید زعفران مطرح خواهیم کرد.
به وزن زعفران توجه کنید
زعفران معمولاً به صورت مثقالی فروخته می‌شود. هر مثقال معادل ۶/۴ گرم است. متأسفانه بسیاری از فروشندگان با دستکاری مقادیر، اقدام به کم‌فروشی می‌کنند! بنابراین حواس خود را هنگام خرید جمع کنید و فقط از فروشندگان معتبر خرید کنید.
هر زعفرانی، زعفران ممتاز قائنات نیست!
قائنات که در استان خراسان واقع شده، یکی از بزرگترین تولیدکنندگان زعفران در ایران است. بسیاری از فروشندگان، با سواستفاده از نام قائنات، زعفران‌های تقلبی را به اسم زعفران ممتاز قائنات می‌فروشانند. حتی اگر زعفران، دارای بسته‌بندی شیک و نوشته‌ای چاپ شده با عنوان زعفران ممتاز قائنات باشد، باز هم ممکن است با محصولی تقلبی سروکار داشته باشید! باز هم خرید از فروشگاه‌های معتبر به جای خرید از فروشندگان بی‌ونام نشان کمک می‌کند تا از خرید جنس تقلبی در امان باشید.
زعفران‌ها در درجه‌های کیفی مختلف عرضه می‌شوند
زعفران‌ها در درجه‌های مختلف ممتاز، درجه یک، درجه دو و درجه سه عرضه می‌شوند. بهترین نوع زعفران، زعفران، ممتاز است که ارزش غذایی و دارویی بالایی دارد. تمامی مراحل کاشت، برداشت و بسته‌بندی زعفران‌های ممتاز، تحت شرایط صحیح و با استانداردهای بالا انجام شده است.
به قیمت زعفران توجه کنید
قیمت، نقش مهمی در راهنمای خرید زعفران دارد. قیمت زعفران بر اساس نوع آن‌ها تغییر می‌کند. هر نوعی از زعفران نیز خودش ممکن است شامل انواع و اقسام دیگری نیز باشد. قیمت زعفران بر اساس ضخامت و طول رشته‌ها، داشتن شکستگی و فرخوردگی و سایر عوامل، متغیر است. زعفران نگین که دارای صاف‌ترین و ضخیم‌ترین قسمت‌های کلاله است و رشته‌های آن کاملاً از یکدگیر جدا شده‌اند، قیمت بسیار بالایی دارد. زعفران سرگل و پوشال، به ترتیب قیمت کمتری از زعفران نگین دارند. زعفران به طور کلی یک محصول گران قیمت است و برای تهیه آن زحمت زیادی کشیده می‌شود. اگر مشاهده کردید که مقدار زیادی زعفران را به قیمت بسیار پایینی به شما می‌فروشند، به اصل بودن آن زعفران شک کنید.
به طعم و رنگ زعفران توجه کنید
زعفران اصلی و بدون مواد افزودنی، مشخصات خاصی در رنگ یا طعم خود دارد. اگر زعفرانی که خریداری کرده‌اید اصل باشد، باید در صورت قرار داده شدن در آب، به کندی رنگ بدهد. در صورت مشاهده پخش شدن سریع رنگ، بدانید که در زعفران شما از رنگ مصنوعی استفاده کرده‌اند. همچنین رشته‌های زعفران نیز پس از رنگ دادن در آب، نباید با تغییر رنگ مواجه شوند. پس اگر زعفران را در آب انداختید و رشته‌ها پس از رنگ دادن، سفید شدند، زعفران شما تقلبی است.
در زمینه طعم نیز، طعم زعفران اصل باید به تلخی بزند. طعم زعفران بر خلاف بوی آن که شیرین است، مقداری تلخ است. بنابراین اگر زعفران را مزه کردید و احساس کردید که طعم آن شیرین است، با یک زعفران تقلبی مواجه هستید.
به بافت زعفران توجه کنید
بافت زعفران عامل دیگری است که می‌تواند به عنوان راهنمای خرید زعفران در نظر گرفته شود. زعفران نباید به صورت پودر مشاهده شود و باید به خوبی الک شده باشد. مشاهده بافت یکنواخت در زعفران، نشانه کیفیت بالای آن است. بافت رشته‌های زعفران اصل، مقداری روغنی است و این موضوع را می‌توانید با قرار دادن رشته‌های زعفران در لای انگشتان خود بررسی کنید.
